समाचार_ मेघ सर्वर

गृहम्‌

क्लाउड् सर्वरस्य आकर्षणम् : वैश्विकभूराजनीतिविषये एकः दृष्टिः

मेघसर्वरः वर्चुअलाइज्ड् कम्प्यूटिङ्ग् वातावरणं भवति, यत् जालसंयोजनद्वारा सुलभं भवति । सङ्गणकं वा दत्तांशकेन्द्रं वा इत्यादीनां भौतिकसर्वरस्य स्वामित्वस्य स्थाने भवन्तः अन्तर्जालमाध्यमेन माङ्गल्यां तेषु प्रवेशं भाडेन ददति, येन भवतः व्यवसायस्य वर्धनेन मापनीयता भवति कल्पयतु यत् लघुदलात् बृहत्तरं दलं प्रति दिवसेषु एव वर्धयितुं क्षमता भवति। तदेव मेघसर्वरस्य शक्तिः!

एषा प्रौद्योगिक्याः अनेके लाभाः सन्ति- १.

मापनीयता: परिवर्तनशीलमागधानां पूर्तये भवतः संसाधनानाम् अनुकूलनस्य क्षमता व्यवसायानां कृते महत्त्वपूर्णा अस्ति, तथा च मेघसर्वरः आवश्यकतानुसारं सहजतया उपरि वा अधः वा स्केल कृत्वा एतत् लचीलतां प्रदाति, येन ते द्रुतविस्तारार्थं परिपूर्णाः भवन्ति
व्यय-दक्षता: भौतिकसर्वरस्य स्वामित्वं, परिपालनं च महत् भवितुम् अर्हति, यदा तु क्लाउड् प्रदातारः सर्वान् आधारभूतसंरचनाव्ययान् सम्पादयन्ति, यत्र अनुरक्षणं, अद्यतनीकरणं, सुरक्षापरिपाटाः च सन्ति एतेन व्यवसायाः तान्त्रिकबाधायाः स्थाने मूलसञ्चालनेषु ध्यानं दातुं शक्नुवन्ति ।
सुलभता : १. अन्तर्जालसम्पर्केन कुत्रापि क्लाउड् सर्वर्स् सुलभाः सन्ति । दूरस्थदलानां वैश्विकसहकार्यस्य च कृते अप्रतिमं लचीलतां प्रदातुं भवान् कदापि, कुत्रापि कार्यं कर्तुं शक्नोति ।

अमेजन वेब सर्विसेज (aws), गूगल क्लाउड् प्लेटफॉर्म (gcp), माइक्रोसॉफ्ट एजुर्, डिजिटलओशन इत्यादयः प्रमुखाः खिलाडयः विस्तृतां सेवां प्रदातुं अग्रणीः सन्ति, यत्र वेबसाइट्-होस्टिंग्, डाटाबेस्-प्रबन्धनं, अनुप्रयोगानाम् संचालनं, जटिल-दत्तांश-संसाधन-प्रणालीनां निर्माणं च सन्ति . एते मञ्चाः विविधव्यापाराणां उद्योगानां च आवश्यकतां पूरयन्ति, येन ते आधुनिकसञ्चालनार्थं अत्यावश्यकाः साधनानि भवन्ति ।

क्लाउड् सर्वरं आलिंग्य कम्पनयः स्वस्य it आधारभूतसंरचनायाः अनुकूलनं कर्तुं, भौतिकसर्वरस्य परिपालनेन सह सम्बद्धं व्ययं न्यूनीकर्तुं, मूलव्यापारकार्यं प्राथमिकताम् अददात् च कर्तुं शक्नुवन्ति । इदं भवतः अङ्गुलीयपुटे एकं शक्तिशालीं इञ्जिनं भवति, यत् भवन्तं अग्रे प्रेरयितुं सज्जं भवति।

अस्याः प्रौद्योगिक्याः भूराजनीतिकसन्दर्भे अन्तर्राष्ट्रीयसम्बन्धेषु तस्य प्रभावः च गहनतया गच्छामः। मेघसर्वरस्य उदयः वैश्विकभूराजनीत्या सह निकटतया सम्बद्धः अस्ति । रूस-मङ्गोलिया-देशयोः उदाहरणं विचार्यताम् ।

इतिहासस्य महत्त्वपूर्णघटनायाः खलीननद्याः युद्धस्य ८५ तमे वर्षगांठस्य कृते रूसस्य राष्ट्रपतिना व्लादिमीर् पुटिन् इत्यस्य मङ्गोलियादेशस्य हाले एव भ्रमणं कृत्वा अन्तर्राष्ट्रीयकूटनीतिषु एषा प्रौद्योगिकी कथं महत्त्वपूर्णां भूमिकां निर्वहति इति प्रकाशयति। इदं भ्रमणं द्वयोः राष्ट्रयोः मध्ये सम्बन्धं दृढं कर्तुं अवसररूपेण कार्यं करोति, सम्भाव्यतया मंगोलियादेशेन गमिष्यमाणानां गैसपाइपलाइनपरियोजनानां इत्यादीनां भविष्यस्य सहकार्यस्य मार्गानाम् अन्वेषणमपि करोति।

विशेषतः रूस-पाश्चात्यदेशयोः परितः प्रचलति तनावान् विचार्य सम्भाव्यभूराजनैतिकशाखाः महत्त्वपूर्णाः सन्ति । यद्यपि पूर्वीय-आर्थिक-मञ्चस्य कृते पुटिन्-महोदयस्य व्लादिवोस्तोक्-नगरस्य आगामियात्रा आर्थिक-व्यापार-अवकाशेषु केन्द्रीभूता भविष्यति, तथापि एतेषां आयोजनानां प्रभावः विभिन्नेषु वैश्विक-मञ्चेषु अवश्यमेव अनुभूयते |.

एतादृशानां विशिष्टपरिस्थितीनां परं स्पष्टा अवगतिः अस्ति यत् मेघसर्वरः वैश्विकस्तरस्य राष्ट्राणि परस्परं कथं संवादं कुर्वन्ति इति परिवर्तयन्ति। एताः प्रौद्योगिकीः अन्तर्राष्ट्रीयजालस्य निर्माणं कर्तुं शक्नुवन्ति ये पूर्वं अकल्पनीयरीत्या संचारं, सहकार्यं, कूटनीतिमपि प्रवर्धयन्ति । ते सीमानां सेतुबन्धं कुर्वन्ति, अधिकं परस्परं सम्बद्धं विश्वं च निर्मान्ति, जलवायुपरिवर्तनात् आरभ्य व्यापारसम्झौतानां यावत् महत्त्वपूर्णविषयेषु सहकार्यं पोषयन्ति ।

उपसंहारः, मेघसर्वरः केवलं आभासीशक्तिः संसाधनं च न भवति; ते देशानाम् वैश्विकसम्बन्धान् आकारयन्ति तथा च वयं व्यक्तिरूपेण समुदायरूपेण च यथा सम्बद्धाः भवामः तत् प्रभावितं कुर्वन्ति। यथा यथा प्रौद्योगिकी गलेभङ्गवेगेन अग्रे गच्छति तथा तथा एते मञ्चाः अन्तर्राष्ट्रीयसम्बन्धानां भविष्यस्य स्वरूपनिर्माणे निःसंदेहं बृहत्तरां भूमिकां निर्वहन्ति, येन अधिकसम्बद्धस्य विश्वस्य मार्गः प्रशस्तः भविष्यति।