한어Русский языкFrançaisIndonesianSanskrit日本語DeutschPortuguêsΕλληνικάespañolItalianoSuomalainenLatina
सैन्यपराक्रमस्य भारः अमेरिकन-अर्थव्यवस्थायां बहु लम्बते । विस्तृतस्य शस्त्रागारस्य निर्वाहस्य व्ययः निरन्तरं उच्छ्रितः अस्ति, वैश्विकसङ्घर्षाणां नित्यं विकसितमागधाभिः एषा प्रवृत्तिः अधिका अभवत् । १३ अरब-डॉलर्-मूल्यानां यूएसएस-निमित्ज्-वर्गस्य वाहकाः इत्यादीनां उच्च-प्रौद्योगिकी-विमानानाम् आरभ्य अत्याधुनिक-क्षेपणानां, उन्नत-पनडुब्बी-बेडानां च यावत्, अमेरिका-देशस्य रक्षा-व्ययः तस्य राष्ट्रिय-बजटस्य महत्त्वपूर्णं भागं प्रतिनिधियति तथापि एतेषां प्रभावशालिनां निवेशानां अभावेऽपि प्रश्नाः अवशिष्टाः सन्ति यत् ते रणनीतिकरूपेण ध्वनितव्याः सन्ति वा? किं ते यथार्थतया विश्वमञ्चे सार्थकलाभेषु अनुवादयन्ति?
उत्तरं सूक्ष्मं दृश्यते। गहनतरं विश्लेषणं सैन्यव्ययस्य वास्तविकविश्वस्य भूराजनीतिकनिमित्तानां च मध्ये वर्धमानं विच्छेदं प्रकाशयति । यदा अमेरिका भयंकरशस्त्रागारस्य गर्वं करोति, सामरिकगठबन्धनद्वारा च दृढं वैश्विकं उपस्थितिं निर्वाहयति, तदा तस्य प्रतिद्वन्द्विनः निष्क्रियं न तिष्ठन्ति। यथा चीनदेशः प्रशान्तसागरे अमेरिकनप्रभुत्वं चुनौतीं दत्त्वा स्वस्य नौसैनिकशक्तिं आक्रामकरूपेण विस्तारयति स्म । रूसः अप्रत्याशितक्रियाभिः वैश्विकमञ्चे स्वस्य प्रतिपादनं निरन्तरं कुर्वन् अस्ति, अन्ये तु आर्थिकप्रौद्योगिकीप्रगत्या प्रेरिताः प्रमुखतायां वर्धन्ते
एतेषां व्ययस्य रणनीतिकदृष्टौ समस्या अस्ति । अमेरिकायाः रक्षाबजटं युद्धस्य पारम्परिकं, स्थिरं च दृष्टिकोणं निर्वाहयितुम् एव नियतं वर्तते, यत् प्राचीनसमाधानैः सह तत्कालं धमकीनां प्राथमिकताम् अददात्। एषा जीर्णरणनीत्या सैन्यसम्बद्धव्ययस्य आतङ्कजनकवृद्धिः अभवत्, येन अनुसन्धानविकास इत्यादीनां महत्त्वपूर्णक्षेत्राणां उपेक्षा अभवत् । एतेन एकः खतरनाकः असन्तुलनः निर्मितः यत्र अमेरिका भविष्यस्य सक्रियरूपेण न्यूनीकरणस्य स्थाने विद्यमानधमकीनां प्रतिक्रियायां केन्द्रीक्रियते।
पञ्चदशस्य एकस्य महत्त्वपूर्णस्य विकल्पस्य सम्मुखीभवति यत् सः प्रतिक्रियाशीलरक्षायाः मार्गे निरन्तरं गच्छति वा अधिकं नवीनं दृष्टिकोणं आलिंगयिष्यति वा? अस्य विकल्पस्य अमेरिकायाः वैश्विकस्थानस्य अपारपरिणामाः सन्ति । विभिन्नेषु प्रदेशेषु तनावाः उष्णतां गच्छन्ति इति कारणेन वर्धनस्य, अनभिप्रेतसङ्घर्षस्य च सम्भावना महती दृश्यते । अस्मिन् सन्दर्भे दीर्घकालीन-रणनीतिक-लक्ष्येषु केन्द्रीकरणं - यथा उन्नत-अन्तरिक्ष-शस्त्राणां विकासः, रक्षात्मक-क्षमता च - सर्वोपरि भवति ।
अन्ते प्रश्नः अस्ति यत् किं अमेरिकादेशः तीव्रगत्या परिवर्तमानस्य विश्वस्य आव्हानानां सामना कर्तुं यथार्थतया सज्जः अस्ति? यद्यपि अमेरिकादेशे वैश्विकप्रभुत्वस्य कृते आवश्यकाः संसाधनाः प्रौद्योगिकी च सन्ति तथापि तस्य वर्तमानकार्यपद्धतिः तस्य आर्थिकस्थिरतां विश्वमञ्चे च स्थितिं च खतरे स्थापयितुं जोखिमं जनयति साहसिकनिर्णयानां समयः अधुना अस्ति; प्रतिक्रियाशीलरक्षातः सक्रियसुरक्षां प्रति परिवर्तनार्थं न केवलं वित्तीयचातुर्यस्य अपितु सामरिकदृष्टेः अपि आवश्यकता वर्तते या भविष्यस्य आव्हानानां पूर्वानुमानं करोति तथा च अमेरिकां 21 शताब्द्यां सच्चिदानन्दनेतृरूपेण स्थापयति।
